سائين عنايت کٽياڻ سان ملاقات بابت

ن

زندگيءَ جي ڀڄ ڊُڪ ۾، اهڙا پل به ايندا آهن، جيڪي ڏاڍا اهميت جوڳا ٿيندا آهن، تنهن ڪري اڄ سوچيون سين تاريخ جي ورقن کي اٿلائجي ۽ مون سوچيو ته تاريخ سان ئي ملاقات ڪجي، محترم عرض محمد ڪلهوڙو  کي ساڻ ڪري پنهنجي پرين پياري ۽ محسن دوست، همدرد، هم خيال محترم سائين عنايت کٽياڻ سان ملڻ جو شرف حاصل ڪرڻ ۽ سندس جي خير عافيت دريافت ڪرڻ نڪري پيا سين. 

ٻن سالن کان پوء بهترين ۽ محسن انسان سان ملڻ، بلاشڪ منهنجي لاءِ هڪ اعزاز کان گهٽ ناهي. جيئن ئي ڪچهري جو سلسلو جڙي پيو، تيئن اسان يادن جي ورقن ۾ سموئجي ويا سين، سندن جو ھڪ پراڻو سفر، جيڪو ادب، تاريخ ۽ سياست جي دائرن تي پکڙيل رهيو آهي ۽ اڃا به پاڻ ان ئي سفر تي گامزن آهن، ان شخصيت سان ادب بابت سٺي ڪچهري پڻ ٿي ،۽ اسان پنهنجن پسنديده ڪتابن، ليکڪن بابت لفطن جي ڏي وٺ پڻ ڪئي سين ۽ انهن ڪردارن جي ڪهاڻين کي ياد ڪيو سين جيڪي اسان جي مطالعي اندر رهيا، اهي ناول يا ڪهاڻيون پراڻن دوستن وانگر محسوس ڪيون سين جيڪي وسرڻ جوڳا ناهن هوندا، هر هڪ ڳالهڙي، يادن، محبتن، سهپ، ڏاهپ بابت رهي. 

تاريخ، تحقيق مطالعو ۽ سير سپاٽو، بحث جو مرڪز بڻجي ويو. اسان هاڻوڪين تبديلين ۽ ماڻهن جي روين تي پڻ حيران ٿي ويا سين ۽ مطلب پرست، موقعي پرستن بابت پنهنجا ويچار پڻ ونڊيا سين. اسان جا نظريا، انسان ذات جي ت

ترقيءَ ۽ سڌارن جي رنگن سان رنگين رهيا آهن جن نظرين ۽ خيالن جي ڏي وٺ اسان جي ڪچهري جي رومانس ۾ ٻيڻو واڌارو ڪيو،

سياست، اڳواڻ، رهبر، سچا، پڪا، پُختا ۽ ارڏا انسان ۽ شخصيتون پڻ اسان جي ڪچهري جو حصو بڻيل رهيا. 

جيئن ئي اسان الوداع ڪيو، اسان جي کلڻ جي گونج برقرار رهي، پر اکين ۾ آلاڻ پڻ محسوس ڪئي سين۽ ٿورڙي اُٻاڻڪي ۽ اداسي پڻ ڇائنجي وئي ته عمر پنهنجي تيز رفتار گهوڙي تي سوار آهي خبر ناهي وري ڪڏهن ملاقاتون ٿينديون پر ان اميد تي موڪلايو سين ته ڪٿي ملبو، ڪٿي وقت گزاربو ۽ يادون جيڪي اسان پٺتي ڇڏي آيا آهيون تن کي سهيڙي زندگي کي جهاڳڻ جو ڪم جاري رکبو. ٻن سالن کان پوءِ جي ملاقات صرف هڪ ملاقات نه هئي. اها هڪ حقيقت هئي ته ڪجهه دوستي لازوال هوندي آهي، وقت ۽ جڳهه جي پابندين کان پري ٿيندي آهي، جيڪا دوستي لالچ، لوڀ،، ٺڳي کان ڪوهين ڏور صرف، احترام، محبت جي جذبي تي قائم هوندي آهي . هن ملاقات هڪ اتساهه ڏنو ته اي زندگي تون ڪيڏي به ٺڳي ڪر، ڪيڏو به ڌوڏي ڇڏ، پر تنھنجيون چالاڪيون ارڏي انسان کي لوڏي ۽ نمائي نٿيون سگهن،

محترم عنايت کٽياڻ صاحب  سان ملاقات اهڙي ملاقات هُئي ڄڻ هڪ صدي جي انسان سان ملاقات هُئي، ۽ ان صدي جي انسان ۾ ڪيئي صدين جي تاريخ سموئيل هجي جيڪا تاريخ مون جهڙو ماڻهو بيان ڪرڻ، لکڻ جي سگهه نٿو رکي، سائين جن پنهنجي تحقيقي ٻن ڪتابن جو تحفو پڻ عطا ڪيو جيڪي يقينن منهنجي گهر جي لائبريري کي سونهن بخشيندا ۽ منهنجي مطالعي ۾ واڌاري جو سبب بڻجندا..ﷲ پاڪ محترم سائين عنايت کٽياڻ صاحب کي صحت عطا فرمائي ۽ اهڙي ريت ادب، سياست ۽ تاريخ سان جُڙيل رهن ته جئين مون جهڙا اٻوجھ ڪجھ فيض وٺي پنهنجي عقل ۽ فهم کي جلا بخشي سگهن، تحفي ۾ مليل سندس جا ڪتاب.. 

سکر تاريخ جو گلدستو

سنڌ سڀيتا ڀاڱو ٻيو

..

مڪمل تحرير ۽ تبصره>>

سنڌي ٻوليءَ جا پس منظر تي مشتمل پهاڪا

 سنڌي ٻوليءَ جا پس منظر تي مشتمل پهاڪا

سليم هنگورجو جي پوسٽ تان

01.اهڙي ڪندو سانءِ جھڙي ٻُرڙي ڪئي ٻارن سان.

چيو وڃي ٿو ته ٻرڙن جي هڪ ڳوٺ ۾ ٻارن سان اها جٺ ٿي. صبح جو ڳوٺ جون عورتون پنهنجن مردن سان ٻني ٻاري تي وڃڻ کان اڳ پنهنجا ڪجهه ٻارڙا گھر جي جھوني مڙس جي حوالي ڪري ويون ته سندن خيال رکي. ڪجهه دير کانپوءِ ٻارن اچي گوڙ مچايو. جھونو مڙس جيڪو حُقو ٽيڪيون ويٺو هو تنهن کي انهيءَ گوڙ ۽ شور پريشان ڪري رکيو، سو ڇا ڪيائين جو گھر جي وڏي گنديءَ جو ڍڪ کولي هڪ هڪ ڪري ٻارن کي کڻي انهيءَ ۾ ڦٽو ڪيائين ۽ گنديءَ جو ڍڪ بند ڪري ڇڏيائين.

عورتون جڏهن ٻنيءَ تان موٽيون ۽ پنهنجا ٻار سنڀاليائون ته جھوني چين اهي گنديءَ ۾ پيا اٿَو منهنجو ته مغز ئي چٽي ويا هئا. آخر ٻارن کي نيم بيهوشيءَ جي حالت ۾ ٻاهر ڪڍيو ويو اتان اها چوڻي عام ٿي وئي.

ان حوالي سان هڪ ٻي روايت اها به آهي ته ٻرڙا ۽ ٻارا ٻئي ذاتيون آهن جن جو ڪنهن دور ۾ اٽڪاءُ ٿي پيو ۽ آخر جھيڙو گھڻو مچي ويو ۽ ان ۾ ٻرڙن ٻارن کي حيرتناڪ شڪست ڏني.

02.جتي لوڀي هجن اتي ٺوڳي بک نه مرن.

لوڀي ۽ ٺوڳي يعنى لالچي ۽ ٺڳ اسانجي معاشري جا ٻه ڪردارا آهن. چون ٿا ته هڪ پاڙي ۾ هڪ ماڻهوءَ پاڙيسريءَ جو وڃي در کڙڪايو. گھر مالڪُ ٻاهر اچي ڏسي ته پاڙي جو ماڻهو بيٺو آهي، کانئس پڇيائين ته ادا ڪيئن تڪليف ڪئي اٿوَ؟ هن وراڻيو: ”ڀائو! اسان وٽ اوچتو مهمان اچي نڪتا آهن چانورن رڌڻ لاءِ اسانجي گھر ۾ وڏو ديڳڙو ڪونهي ڀلائي ڪري ديڳڙو ڏيو سڀاڻي ئي واپس ڪري ويندس. گھر مالڪ پاڙي جو لحاظ رکي گھر ۾ پيل وڏو ديڳڙو کڻي کيس ڏنو. پاڙيسري ٿورا مڃيندو ديڳڙو کڻي راهي ٿيو.

واعدي مطابق ٻئي ڏينهن شام جو ديڳڙو واپس ڪرڻ آيو گھر مالڪ ديڳڙو وٺي ڏٺو ته ان ۾ اندر هڪ ٻيو ننڍو ديڳڙو پيل هو. هن حيرت وچان پاڙيسري کي چيو ادا! ڀُل ۾ پنهنجي گھر جو ديڳڙو به هن ۾ وجھي آيو آهين ڇا؟ هي پنهنجو واپس کڻي وڃ. پاڙيسري جيڪو اصل ۾ ٺڳ هو تنهن نماڻو منهن ٺاهي وراڻيو نه ادا نه هي اسانجو ديڳڙو نه آهي اهو ننڍو ديڳڙو ته تنهنجي وڏي ديڳڙي صبح اسانوٽ ڄڻيو آهي. سو اها تنهنجي امانت آهي. گھر مالڪ خوشي خوشي ٻئي ديڳڙا کڻي گھر ويو.

ڪجهه ڏينهن بعد وري ساڳيو پاڙيسري وٽس آيو ۽ ساڳيو سبب بيان ڪري گھر مالڪ کان پهرئين کان به وڏو ديڳڙو وٺي ويو. گھر مالڪ لالچي هو تنهن سوچيو ته اڳئين ڀيري اسانجو ديڳڙو ويامي آيو هو ۽ هڪ جي بجاءِ ٻه ديڳڙا مليا هئا. هن ڀيري کيس اڃا وڏو ديڳڙو ڏيانس جيئن اهو به ويامي پاڻ سان ٻيا ديڳڙا کڻي اچي.

ڪافي ڏينهن گذري ويا پر ديڳڙو واپس ڪونه ٿيو سو گھر مالڪ وڃي ان ٺڳ جو در کڙڪايو ٺڳ ٻاهر نڪتو. هن کانئس ديڳڙي واپس نه ٿيڻ جي شڪايت ڪئي. ٺڳ روئڻهارڪو مُنهن ڪري چيو: ڀائو! معاف ڪجانءِ ڏاڍي ڏک جي خبر آهي تنهنجو ديڳڙو ته ٻئي ڏينهن تي ئي گذاري ويو.

گھر مالڪ ڪاوڙ مان چيو بيوقوف ديڳڙو به ڪڏهن مُئو آهي!؟ ٺڳ وراڻيو ڀائو! ديڳڙا جي مرندا ناهن ته پوءِ ڀلا ويامندا به آهن ڇا!؟

03.جيڪي ڪُلهو ڏيندا، سي توڙ به پهچائيندا.

هڪڙو ڳوٺاڻو پوئين عصر پنهنجي بيمار گھر واريءَ کي بيل گاڏي جوٽي علاج لاءِ شهر ڏانهن روانو ٿيو. هلندي هلندي ڪنهن مهل ڳوٺاڻي کي اک لڳي وئي. اوچتو سندس گھر واريءَ جي اک کُلي وئي. ڏسي ته مار! گاڏيءَ جي پاڃاريءَ ۾ هڪ پاسي کان ڏاند ته ٻئي پاسي هڪ شخص پاڻ کي ڍُڪايون پيو هلي. دراصل زال ۽ مڙس جي ننڊ جو فائدو وٺي ٻن چورن مان هڪ ڍڳو ڪاهي روانو ٿي ويو ۽ ٻئي ان ڍڳي جي جاءِ تي پاڻ کي کڻي جوٽيو هو.

عورت آهستگيءَ سان پنهنجي مڙس کي هوشيار ڪندي چيو ميان! اٿ جو چور هڪ ڏاند ڪاهي ويو ۽ ان جي جاءِ تي ٻيو شخص ڪلهو ڏيون ٿو هلي. تنهن تي مڙسهنس آهستگيءَ سان جواب ڏنس چري! جيڪي ڪلهو ڏيندا سي توڙ به پهچائيندا.

ائين چور شهر پهچڻ تي پڪڙجي به پيو ۽ ٻيو ڏاند به کيس واپس مليو سندس زال جو علاج به ٿيو. ڏسو ته ڳوٺاڻي ڪيڏي نه عقلمندي جو مظاهرو ڪيو.

مڪمل تحرير ۽ تبصره>>

معدي جي تيزابيت

71

معدي جي تيزابيت جي علامتن ۾ بک نه لڳڻ، کائڻ کان پوءِ پيٽ ۾ ڳرجڻ يا سور جو احساس، کائڻ کان پوءِ ڦٿڪڻ، وات ۾ ٿلهو يا تلخ ذائقو، ڪڏهن ڪڏهن ٿلهي ٽارڪي يا وات ۾ درد شامل آهن 

حڪيم عادل اسماعيل

موجوده دور ۾ جسماني محنت تمام گهٽ ٿي وئي آهي، عام طور تي ماڻهو صبح کان شام تائين آفيس ۾ ڪرسي تي ويهندا آهن ۽ پنهنجو ڪم سرانجام ڏيندا آهن، عورتون بورچي خاني ۽ گهر جي صفائي جو ڪم به تمام گهٽ جسماني محنت سان ڪنديون آهن. مصالحن کي پيسڻ لاءِ گرائنڊر تي سخت محنت ڪرڻي پوندي آهي، مارڪيٽ ۾ مختلف پسن واري مصالحن جي هڪ کان وڌيڪ پرڪشش پيڪنگنگ موجود آهن ۽ جيڪڏهن ڪا شيءِ هجي جهڙوڪ ڪارا مرچ وغيره ته گرائنڊر لڳ ڀڳ هر وقت گهرن ۾ ،، موجود هوندا آهن ان تي هٿ سان ڪم ڪرڻ گهرجي. 

صفائي لاءِ ويڪيوم ڪلينر موجود آهن، ڪجهه سال اڳ نوجوانن جو وڏو انگ اسڪول جي ميدانن، ڀرپاسي جي ميدانن يا گهرن جي اڳيان گهٽين ۾ ڪرڪيٽ، هاڪي، فٽبال، ڪوڏي ڪوڏي، ڏڪي ڏڪر، ونجھ وٽي وغيره کيڏندي ڏٺو ويندو هو، پر هاڻي اڪثر. نوجوان پنهنجو گهڻو وقت ڪمپيوٽر تي گذاريندا آهن، ۽ جسماني محنت ۽ ورزش وغيره کان پري هوندا آهن.

آفيس ۾ ڪم ڪندڙ ماڻهو صبح جو ناشتو به نه ڪندا، آهن.ناشتو بهترين نموني ڪرڻ گهرجي.۽  آفيس ۾ لنچ ڪرڻ ڇڏي ڏين يا وري سلاد، ريٽا، ميوو ۽ تازو رس استعمال ڪن، پر ڏٺو ويو آهي ته اڪثر ماڻهو مانجهاندي وقت تيز مرچن ۽ مصالحي دار کاڌو کائيندا آهن، جيڪي شوق سان پڻ کائيندا آهن. تنهن سبب آهستي آهستي صحت جي ڪيترن ئي مسئلن، خاص طور تي پيٽ جي بيمارين ۾ مبتلا ٿيڻ شروع ڪن ٿا.

ڪجهه ماڻهن کي بک بلڪل نه لڳندي آهي، جنهن ڪري هو کائڻ کان اڳ گوريون کائي ويندا آهن ته جيئن بک لڳي جڏهن معدي ۾ کائڻ کان پوءِ به کاڌو چڱيءَ طرح هضم نه ٿئي ته پوءِ هضمي دوا جو استعمال ڪئي وڃي.ٻار اهڙين سرگرمين کان به پري رهن ٿا. آئوٽ ڊور گيمز، ڪرڪيٽ، هاڪي، ڊوڙ ۽ جمپنگ، اهي ٻار ۽ نوجوان گهڻو وقت انڊور گيمز، ڪمپيوٽر، ويڊيو، موبائيل گيمز ۾ گذاريندا آهن.

ان سان گڏ ٻارن ۽ نوجوانن ۾ فاسٽ فوڊز، ڪولڊرنڪس، انرجي ڊرنڪس، برگر، مصالحا دار چپس ۽ ٻيون شيون کائڻ جو رجحان وڌي رهيو آهي، جنهن جي نتيجي ۾ سڄي پاڪستان ۾ بدهضمي، معدي ۽ آنڊن جي بيمارين ۾ اضافو ٿي رهيو آهي. ڇا ائين ٿي رهيو آهي؟، ڇو ته اسان مان اڪثر ماڻهو فطرت جي خلاف زندگي گذاري رهيا آهن، هاضمي جي نظام جون ڪيتريون ئي خرابيون آهن، پر هيٺ اسان ”گسٽوميٽائٽس“ بابت تفصيلي ڄاڻ ڏني آهي.

ڪاربوهائيڊريٽ، امينو ايسڊ ۽ پروٽين جا مرڪب انسان جي غذائي گهرجن ۾ اهم آهن، انهن جي فراهمي گوشت، ڀاڄين، سلاد جي اناج جهڙوڪ ڪڻڪ، جو، دال ۽ ميون ذريعي ٿئي ٿي، جيڪا اسان کائون ٿا، اها هر شيءِ جسم جو حصو آهي، ڇاڪاڻ ته اها ٿيندي آهي. هاضمي جي نظام جي مختلف مرحلن مان گذري ٿو، کاڌي جي هضم جو عمل وات مان لعاب جي ڇڏڻ سان شروع ٿئي ٿو.

وات کان پوءِ غذا ڳلي ۽ اعضاءَ مان گذري معدي تائين پهچندي آهي، جيڪڏهن معدي مان مختلف رطوبتن جو خارج ٿيڻ ڪنهن سبب جي ڪري متاثر ٿئي ٿو ته ماڻهوءَ جي بک گهٽ يا وڌيڪ يا هاضمي جو نظام متاثر ٿي سگهي ٿو. معدو اسان جو جسم آهي، اهو معدي جي ساڄي پاسي تري ۾ موجود هوندو آهي، اهو انگريزي اکر ”J“ جهڙو ڏسڻ ۾ اچي ٿو، اهو هاضمي جي نظام جو وسيع ترين عضوو آهي.

ڳلي مان کاڌو esophagus ذريعي معدي ۾ داخل ٿئي ٿو .معدي جي گنجائش هڪ گيلن جو ٽيون حصو آهي .معدي ۾ عضلاتي فائبر جي حرڪت کاڌي کي پيسڻ ۽ پتلي ڪرڻ لاءِ آهي .انهن مان اٽڪل هڪ ملين غدود ٿين ٿا . جنهن ۾ خاص ڪيميائي مادا نڪرندا آهن، انهن مان هڪ خاص قسم جو لعاب نڪرندو آهي، جنهن ۾ هائڊروڪلورڪ ايسڊ ۽ پيپسن هوندو آهي.

اهو نمي کاڌي ۾ پروٽين جي جزن کي ڦهلائڻ جو عمل شروع ڪري ٿو.پاڻيءَ ۽ ٻيون حليل غذائون جلدي معدي مان گذري وڃن ٿيون، جنهن سان هلڪو کاڌو معدي ۾ لڳ ڀڳ ٻن کان ٽن ڪلاڪن تائين رهي ٿو ۽ وزني کاڌو اٽڪل ڇهن ڪلاڪن تائين معدي ۾ وڃي ٿو. کاڌ خوراڪ جي ٻن ڪلاڪن کان پوءِ معدي ۾ هضم جو عمل تيزيءَ سان شروع ٿي ويندو آهي، اسان جو پيٽ پاڻي، گلوڪوز، الڪوحل ۽ ڪجهه سوزش واري دوائن کي جذب ڪري ٿو.

گيسٽرتس ۾ معدي جي اندرين مغز جھلي سخت سوز ۽ ڳاڙهي ٿي ويندي آهي ۽ ان مان زهريلي رطوبت نڪرندي رهندي آهي ۽ آهستي آهستي معدي تي اثر انداز ٿيندي آهي، مريض کي درد محسوس ٿيندو آهي جڏهن تيزابيت جو گهڻو مقدار هجي يا معدي خالي هجي. متاثر ٿيل علائقو کائڻ کان پوء.

گيسٽرائٽس جا ٻه قسم ٿين ٿا، هڪ قسم کي ايڪٽ چئبو آهي، جيڪو معدي جي جھلي جي عارضي سوزش آهي.

ٻيو قسم دائمي آهي .هي سوزش شروع ۾ ٿوري وقت لاءِ ٿيندي آهي ۽ بعد ۾ دائمي ٿي ويندي آهي .جسٽريٽ جا ڪيترائي سبب هوندا آهن .مثال طور مصالحي ،تڪڙي ۽ مسالي کاڌي جو استعمال ،تماڪ نوشي ،شراب ،آلوده پاڻي جو استعمال ،ذهني. دٻاءُ، ڊپريشن، ٽينشن، چانهه، ڪافي ۽ مٺايون جو گهڻو استعمال ۽ بيڪٽيريا ايڇ پائلوري به ان جو سبب بڻجي ٿو.

گيسٽرائٽس جي علامتن ۾ شامل آهن بک نه لڳڻ، کائڻ کان پوءِ پيٽ ۾ ڳرجڻ يا درد جو احساس، کائڻ کان پوءِ ٻرڻ، وات ۾ ترس يا تلخ ذائقو، ڪڏهن ڪڏهن ٿلهي ٽارڪي يا وات ۾ ٻرڻ جو احساس به شامل آهي. گيسٽرت جي شڪايت آهي، سڀ کان پهريان، پنهنجي کاڌي جي شيڊول کي چيڪ ڪريو.

وڌيڪ ٿلهي کاڌي، گيهه، گوشت، گهڻو تريل، سست هضمي ۽ ڳري خوراڪ کان پرهيز ڪريو (مثال طور گوبي، ڀُڻڪ، اروي، پالڪ، ماش جي دال) وغيره، اهڙيون ڪيتريون ئي شيون قدرتي شين ۾ به ذڪر ڪيل آهن.

مڪمل تحرير ۽ تبصره>>

انگريزي ڳالهائڻ سکڻو آهي گوگل وٽان سکي سگهجي ٿو

وگوگل انساني زندگي کي تمام سولو ڪري ڇڏيو آهي، استعمال ڪندڙ ههر قسم جي حل لاءِ گوگل کان مدد وٺڻ جا عادي ٿي ويا آهن ۽ مختلف ٻولين جي ترجمي لاءِ به گوگل کان مدد ورتي ويندي آهي پر هاڻي گوگل انگريزي ڳالهائڻ پسند ڪرڻ وارن لاءِ اهو به ممڪن بڻائي  ڇڏيو آهي. انگريزي سيکارڻ جو ذمو پاڻ کڻي ورتو.

گوگل چيو آهي ته ايندڙ ڪجهه ڏينهن ۾ هڪ نئون سرچ فيچر متعارف ڪرايو پيو وڃي ۽ جيڪڏهن توهان انگريزي ڳالهائڻ سکڻ چاهيو ٿا ته گوگل ان ۾ به توهان جي مدد ڪرڻ لاءِ تيار آهي.

توهان کي خبر آهي ته گذريل ڪجهه سالن ۾ گوگل گوگل اسسٽنٽ ۽ ٽرانسليٽ جهڙيون ڪيتريون ئي خدمتون متعارف ڪرايون آهن جيڪي مختلف ٻولين جي ترجمي ۾ مدد ڪن ٿيون.

 

گوگل هاڻي هڪ سروس متعارف ڪرائي رهيو آهي جيڪا هٿرادو ) ٽيڪنالاجي استعمال ڪندي گوگل سرچ جي مدد سان  استعمال  ڪندڙن کي انگريزي ڳالهائڻ يا سکڻ ۾ مدد ڪندي.

گوگل موجب، اهو فيچر ويجهي مستقبل ۾ ٻين ملڪن جي صارفين لاءِ دستياب هوندو.

اهڙي هر مشق جو مدو 3 کان 5 منٽ هوندو جڏهن ته گوگل سرچ به صارف جي ڪارڪردگيءَ تي راءِ ڏيندو.

اهو شروعاتي طور تي ارجنٽائن، ڪولمبيا، انڊونيشيا، ميڪسيڪو، وينزويلا ۽ ڀارت ۾ اينڊرائيڊ استعمال ڪندڙن لاءِ دستياب هوندو، جيڪو بعد ۾ ٻين ملڪن جي صارفين تائين وڌايو ويندو.

مڪمل تحرير ۽ تبصره>>

مڪمل تحرير ۽ تبصره>>